Bruksizm Tedavisi: Diş Sıkma ve Gıcırdatma Sorunu

Merhaba, Gülcan Usal Esthetic & Functional Dentistry olarak, Bruksizm Tedavisini en son teknoloji ekipman ve uzman hekim kadromuzla yapmaktayız. Hızlı iletişime geçmek için buraya tıklayabilirsiniz.

Bruksizm ve Temporomandibular Eklem (TME) hastalıkları, en az 15 senedir yoğun tedavi uyguladığım alanlardan biridir. Bruksizm, dişlerin bilinçsizce sıkılması veya gıcırdatılmasıdır. Temporomandibular Eklem (TME) hastalıkları, çene eklemi ile ilgili bir grup hastalıktır.

Bruksizmin tek başına bir sebebi yoktur. Mutlaka bütüncül olarak muayene edilmeli ve gerçek sorunu bulup tedavi edilmelidir. Sadece çene eklemi ve diş temasları değil, ortopedik muayene de hastalarıma ilk muayeneye geldiklerinde uyguladığım klasik protokölüm arasındadır.

Bu makalede bruksizm hakkında bilgi vereceğim ve uygulanabilecek tedavilerden bazılarını detaylıca anlatacağım.

Bruksizm Nedir?

Bruksizm, dişlerin bilinçsizce sıkılması veya gıcırdatılmasıdır.
Gece bruksizm, uyku sırasında dişlerin bilinçsizce sıkılması veya gıcırdatılmasıdır. Gündüz bruksizm, uyku sırasında değil, uyanıkken dişleri sıkma veya gıcırdatma olarak tanımlanır. Bazı hastalarda hem gece hem gündüz bruksizm mevcut olabilirken, bazılarında ise sadece biri olabiliyor. Bu tanıyı diş hekimi tarafından en başında doğru belirlemek tedavi prosedürü için çok önemlidir.

Çoğu hasta kendinde bruksizm olduğunun farkında değil. Bazı durumlarda ise özellikle gece bruksizm sesli gerçekleşiyorsa, yanında yatan kişi tarafından duyulabiliyor. Ama diş sıkma/ gıcırdatma, sesli olabilir de sessiz olabilir de. Dişler çok kuvvetli sıkıldığında, bu durum sesli olarak duyulabilir. Ancak, dişler daha az kuvvetli sıkıldığında, bu durum sessiz olarak gerçekleşebilir ve başkası tarafından da duyulmaz. Diş sıkma/ gıcırdatmanın sesli olup olmaması, sıkma kuvveti, dişlerin yapısı ve çene eklemlerinin durumu gibi faktörlere bağlıdır. Genel olarak, diş gıcırdatma daha şiddetli olduğunda daha sesli olur.

Bruksizm Belirtileri Nelerdir?

Bruksizm en yaygın belirtileri arasında :

Dişlerde ağrı, aşınma, kırık ve çatlaklar
Dişlerde oluşan aşınma, kırık ve çatlaklardan dolayı dişlerde hassasiyet
Baş ağrısı
Boyun ve sırt ağrısı
Çene ekleminde ağrı ve/veya şişlik
Çene ağrısı
Yemek yerken çenede yorgunluk hissi
Kulak çınlaması
Yüz ağrısı
Tükürük bezlerinde şişme
Ağız kuruluğu
Tat alma bozukluğu
Kronik yorgunluk

Bu belirtilerden biri veya bir kaçı sizde var ise, diş hekiminize muayene olmanızı tavsiye ediyorum.

Bruksizm Sebepleri

Bruksizmin tek bir nedeni olmamakla birlikte bir çok faktörün Bruksizm’e sebep olduğu bilimsel çalışmalarda gösterilmiştir.

Bruksizm, yaygın olarak stres, kaygı, uyku bozuklukları ve diş- çene yapısındaki anormalliklerle bağlantılıdır.

Günlük yaşamın getirdiği zorlayıcı durumlar, kişisel sorunlar veya iş stresi, diş sıkma ve gıcırdatma alışkanlığının tetikleyicileri arasındadır. Aynı zamanda uyku bozuklukları (uyku apnesi), hatalı diş kapanışı (erken temaslar, maloklüzyon), diş protezlerinin uyumsuzluğu gibi fiziksel faktörler de bruksizmi tetikler. Sigara içmek, alkol kullanmak ve kafein tüketmek gibi alışkanlıklar da bu sorunu şiddetlendirebilir.

Bruksizm sebeplerinden bazıları:

Dişlerin veya yanlış yapılmış protezlerin hatalı temasları (maloklüzyon, erken temaslar): Diş temasları, dişlerin birbirleriyle temas ettiği noktalardır. Bu temaslar, dişlerin nasıl çiğnediğini ve kapandığını etkiler. Diş temasları ve bruksizm arasında bir ilişki vardır. Araştırmalar, bruksizm olan kişilerin diş temaslarının daha fazla olduğunu göstermiştir. Bu, bruksizmin dişlerin daha fazla aşınmasına ve kırılmasına neden olabilir.
Stres ve Kaygı: Stres, kaygı ve bruksizm arasında güçlü bir ilişki vardır. Stres ve kaygı, bruksizm geliştirme riskini artırabilir. Bruksizm ise, stres ve kaygıyı artırabilir. Bu nedenle, stres ve kaygıyı yönetmek, bruksizm tedavisinin önemli bir parçasıdır.
Fibromiyalji: Fibromiyalji ve bruksizm, yaygın görülen iki kronik sağlık sorunudur. Fibromiyalji, yaygın kas ağrısı ve yorgunluk ile karakterizedir. Araştırmalar, fibromiyalji olan kişilerin bruksizm geliştirme olasılığının daha yüksek olduğunu göstermiştir. Bu ilişki, stres, kaygı ve genetik faktörler gibi ortak faktörlerden kaynaklanıyor olabilir.
Uyku apnesi: Uyku apnesi, uyku sırasında nefesin kısa süreli olarak durması veya yavaşlaması durumudur. Uyku apnesi, bruksizm riskini artırabilir.
Bazı ilaçlar: Bazı ilaçlar, bruksizm riskini artırabilir. Bu ilaçlar arasında antidepresanlar, antikonvülsanlar ve bazı kalp ilaçları yer alır.
Bozulmuş Bağırsak florası: Bozulmuş bağırsak florası, bağırsaklarda yaşayan bakterilerin dengesinin bozulmasıdır. Bruksizm ve bozulmuş bağırsak florası arasında bir ilişki olduğu düşünülmektedir. Araştırmalar, bruksizm olan kişilerin bozulmuş bağırsak florasına sahip olma olasılığının daha yüksek olduğunu göstermiştir. Bu ilişki, stres, genetik faktörler ve beslenme bozukluğu gibi ortak faktörlerden kaynaklanıyor olabilir.
Genetik: Bruksizm, genetik bir faktör olabilir. Ailesinde bruksizm olan kişilerde, bruksizm geliştirme riski daha yüksektir.
Kafein: Kafein, bruksizmin en yaygın tetikleyicilerinden biridir. Kafein, beynin dopamin üretimini artırarak, dişlerin sıkılmasını ve gıcırdatılmasını tetikleyebilir. Ayrıca, kafein, uyku kalitesini bozarak, bruksizm riskini artırabilir.
Alkol: Alkol ve bruksizm arasındaki ilişki hakkındaki bilimsel veriler, alkolün bruksizmi tetikleyebileceğini ve şiddetlendirebileceğini göstermektedir. Bir araştırmada, alkol kullanan kişilerin, alkol kullanmayan kişilere göre bruksizm geliştirme olasılığının daha yüksek olduğu bulunmuştur. Başka bir araştırmada, alkol kullanan kişilerin, alkol kullanmayan kişilere göre bruksizm sırasında daha fazla diş sıkma ve gıcırdatması olduğu bulunmuştur. Alkol, bruksizm geliştirme riskini artırmanın yanı sıra, bruksizm semptomlarını da şiddetlendirebilir.
Tütün: Tütün ve bruksizm arasında bir ilişki vardır. Araştırmalar, sigara içenlerin bruksizm geliştirme olasılığının daha yüksek olduğunu göstermiştir. Bu, sigaranın diş sıkma ve gıcırdatmaya neden olan stresi artırmasından kaynaklanıyor olabilir. Sigara, bruksizmden kaynaklanan diş hasarını da kötüleştirebilir.
Bazı yaralanmalar/ Travma: Bazı yaralanmalar, bruksizm riskini artırabilir. Bu yaralanmalar arasında çene eklemi yaralanmaları ve kafa yaralanmaları yer alır.

Bruksizm Tedavisi

Bruksizm tedavisi, bireyin durumuna ve şiddetine göre kişiselleştirilir. Bu nedenle, doğru teşhis ve uygun tedavi yöntemi belirlemek için bir diş hekimine başvurmak önemlidir. Bruksizmin kesinlikle bütüncül olarak tedavi etmek yukarıda saydığım sebeplerden ötürü çok önemli. Bütüncül yaklaşım, fiziksel, zihinsel ve ruhsal sağlığı bir bütün olarak ele alan bir yaklaşımdır. Bütüncül sağlık, stres yönetimi, gevşeme teknikleri, diyet, egzersiz ve yaşam tarzı değişiklikleri gibi çeşitli yöntemleri içerir. Bruksizm tedavisi, diş hekimi tarafından yapılmalı. Bruksizm etkilerini azaltmak ve dişlere verilen zararı önlemek için çeşitli tedavi seçenekleri ve onların kombinasyonları vardır:

Splint (Gece Plakları:) Halk arasında gece plağı diye bilinen Splintler, dişlerin birbirine sürtünmesini önleyerek dişlerinizi korur ve dişleri birbirine doğru temasta tutarak çene ekleminiz koruyan bir apareydir. Kişiye özel hazırlanan bu Splintler, özel ölçü alma tekniği ile belli bir kalınlığa sahip olurlar. Kişiye göre farklılık gösteren bu kalınlık sayesinde çiğneme kası esner ve ağrısız hale geldiği gibi, kasın alışkanlık haline getirdiği diş sıkma patternini unutmasına yardımcı olur. Splint bu konuda uzmanlaşmış bir diş hekimi tarafından yapılması çok önemli yoksa tam fayda sağlanması mümkün değil.

Nöralterapi, sinir sisteminin işleyişini düzeltmek için kullanılan bir tedavi yöntemidir. Nöralterapide, küçük miktarda lokal anestezik madde, sinirlerin üzerine veya yakınına enjekte edilir. Bu, sinirlerin işleyişini iyileştirir ve ağrıyı azaltır.

Nöralterapi, bruksizm tedavisinde etkili bir yöntemdir. Nöralterapi ile, bruksizmden kaynaklanan ağrı, çene ağrısı ve baş ağrısı gibi şikayetler azaltılır. Ayrıca, nöralterapi ile, bruksizmin neden olduğu çene eklemi sorunlarını tedavi etmek de mümkün.

Nöralterapi, genellikle diğer tedavi yöntemleriyle birlikte kullanılır. Örneğin, nöralterapi ile birlikte Splint (gece plağı) tedavisi uyguluyorum. Nöralterapi ile Splint (gece plağı) tedavisinin kombinasyonu, bruksizmden kaynaklanan şikayetleri daha etkili bir şekilde azaltır.

Ayrıca Nöralterapi, güvenli ve etkili bir tedavi yöntemidir.

Fiziksel Tedaviler: Fizik tedavi yöntemleri, çene kaslarını rahatlatmak ve gevşetmek için kullanılabilir. Isı uygulamaları, masaj ve çene egzersizleri bruksizmi hafifletmeye yardımcı olabilir. Bunların yanı sıra Osteopati ve Kayropratik de kullandığımız tedavi seçenekler arasında var.

Diş Düzeltme: Maloklüzyon gibi diş uyumsuzlukları, diş düzeltilmesiyle tedavi edilebilir. Doğru bir kapanış ve diş temasları elde etmek için diş tedavileri yapılabilir.

Stres Yönetimi: Bruksizm ile ilişkili stresi azaltmak, tedavinin başarısı açısından önemlidir. Stres yönetimi teknikleri arasında, yoga, meditasyon, derin nefes alma egzersizleri ve gevşeme teknikleri yer alır.

Masseter Botoks: Masseter botoks, masseter kaslarını gevşetmek için kullanılan bir tedavidir. Masseter kası, çeneyi açmayı ve kapatmayı sağlayan kastır. Ancak, uzun süreli ve düzenli masseter botoks kullanımının çene kemiği üzerinde bazı olumsuz etkileri olabilir. Bu etkilerden bilimsel olarak kanıtlanmış bazıları şunlardır:

Çene kemiği zayıflaması: Çene kemiği zayıflaması, çene kemiğinin kütle ve gücünü kaybetmesidir. Masseter kaslarının gevşemesi nedeniyle çene kemiğinin daha fazla yük taşıması sonucu ortaya çıkabilir. Bu, çene kemiğinin daha kolay kırılmasına neden olabilir.
Çene kemiği atrofisi: Çene kemiğinin küçülerek incelmesidir. Masseter kaslarının uzun süreli olarak gevşemesi nedeniyle çene kemiğinin incelmesine sebep olabilir.
Çene eklemi sorunları (TME) , masseter kaslarının gevşemesi nedeniyle çene ekleminin daha fazla zorlanmasına bağlı olarak ortaya çıkabilir. Bu, çene ekleminde ağrı, şişlik ve kilitlenme gibi sorunlara neden olabilir.

Son yıllarda Masseter botoks diş sıkma/ gıcırdatmayı (bruksizm) tedavi eder algısı çok yanlıştır. Masseter botoks, tek başına asla bruksizm tedavisinde kullanılmamalıdır ve bruksizmi tek başına tedavi edebilen bir yöntem değildir. Masseter botoks ancak Splint ile kombine tedavilerde düzenli olmamakla birlikte bir kaç kere yapılabilir. Özellikle hastada altta yatan bir Temporomandibular Eklem Disfonksiyon (TME) var ise Masseter botoks hastayı olduğundan daha kötüye bile götürebilir. Bu sebepten ötürü öncesinde bir çene eklemi muayenesi yapılması şart.

Diyet: Diyet, bruksizm riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Diyetinize, magnezyum, kalsiyum ve vitamin D gibi mineraller açısından zengin yiyecekler ekleyebilirsiniz. Ayrıca, kafein, alkol ve şeker gibi dişlerinizi aşındırabilecek yiyeceklerden kaçınmalısınız.

Yaşam tarzı değişiklikleri: Sigarayı bırakmak, uyku düzenini iyileştirmek ve yeterli miktarda su içmek, bruksizm riskini azaltabilir.

Sonuç olarak, bruksizm, diş ve çene sağlığı üzerinde olumsuz etkilere neden olduğu gibi genel sağlığınızı ve hayat kaliteniz üzerinde de olumsuz etkiye sahip bir durumdur. Erken teşhis ve uygun tedavi ile kontrol altına alınabilir. Bruksizm belirtileri gösteren hastaların bir diş hekimine başvurması önemlidir. Gülcan Usal Esthetic & Functional Dentistry olarak, bruksizm gibi diş problemleri için uzman kadromuzla size en uygun tedaviyi sunmaktan mutluluk duyarız.